Cartagena: met de KLM crew op een speedboot en met Boris op een houten kano

5:45 a.m., een grijze lucht in de beginnende ochtend, mensen lopen naar hun werkdag en mijn reis wordt aangekondigd door de witte KIA, die tegen de richting in mijn straat inrijdt. Het is dinsdagochtend, en vandaag betekent dat vakantie!

Día 1

Na een vriendelijke rit met de Uber chauffeur die mij ooit naar mijn appartementje verhuisde, en een beetje een angstaanjagende rij buiten het vliegveld voor de "Salidas Nacionales", loop ik door de ongeïnteresseerde beveiliging heen. Het vliegveld is gelukkig klein en ik heb tijd voor een speurtocht naar een suikervrij ontbijt. Even later landt het VIVA vliegtuigje me in nog geen drie kwartier aan de Caribische kust. De taxi rijdt langs de oude stadsmuren van Cartagena, en rechts van me ligt de zee te ontwaken. Zee! We passeren het historische centrumpje en rijden door naar wat de taxi chauffeur "el Miami de Cartagena" noemt; talloze witte hotel-hoogkrabbers. Mijn koers gaat naar het shiny Intercontinental Hotel, waar Boris en zijn KLM team vandaag in de late namiddag zullen binnenlopen.

Na wat omkleden en herpakken mag ik mijn tas bij de breedlachse, bebeugelde portier achterlaten, en ik stap de zingende hitte in; terug per taxi naar het stadje, vooral om alle straatverkopers te omzeilen. De taxi bestuurder is helaas ook nogal hitsig, en vraagt me, zoals ik ondertussen gewend ben als ik "Holanda" noem, naar waar mijn vriendje is. Meteen daarop volgt de stelling dat ik hem mee naar Nederland zal nemen. Dan zegt hij trots dat hij gescheiden is, en dat hij veel beter "A la carte" leeft, met een vieze knipoog. Ik zeg dat ik dat niet begrijp, en hij verklaart dat dat betekent dat hij met alle kleuren en maten vrouwen naar bed kan gaan op elk moment dat hij dat wil "bestellen", dat hij - zie ik dat niet? - nog heel gespierd en heus fit is voor zijn leeftijd. Mijn tactiek is op zo'n moment naar de kinderen vragen. Ja, hij heeft er twee van 22 en 24, ze studeren, zijn heel leuk, en met het chaotische verkeer in zijn ooghoek laat hij een foto zien op zijn telefoon. Hij is helaas niet van zijn koers geweken en belooft ook dat zijn zoon me geweldig zal vinden. Zouden kinderen van dit soort mannen een idee hebben van hun gore gedrag, vraag ik me altijd af. Nu ik erop terugkijk had ik inderdaad het nummer van zijn zoon moeten aannemen (volgens zijn vader een getalenteerd ingenieur en geoloog) en eens serieus uitleggen wat voor gedragsproblemen zijn pa vertoont. Nou goed, verspilde energie denk ik. Ik zwaai met een gefrustreerde glimlach na nog een minuut knikken op allerlei irritante opmerkingen met mijn oren dicht

De hoge gele entree door de stadsmuur heen brengt me in een hele andere wereld. Overal kleuren, kleine straatjes, winkels, toeristen, toeristen, toeristen, en tien keer zo veel straatverkopers. Jemig! Binnen korte tijd is het 32 graden met een flinke vochtigheid, en na een ronde vol mooie huizen en zigzaggen tussen de armbandjesverkopers ga ik zitten voor een Maracuyá sapje. Lizzy is gezellig bij me aan tafel op de Facetime in de binnentuin van haar universiteit in Lyon, een goed omgevingscontrast van twee vriendinnen.

Het vervolg van de dag breng ik deels door in het historisch museum, waar een mooie expositie is over het verleden van Cartagena als belangrijke haven in de slavernij. Het valt me op dat hier grovere woorden gebruikt worden om de periode aan te duiden; woorden als 'verschrikkelijk' en 'onmenselijk' staan in de officiële geschiedenisteksten die bijbehorende attributen en schilderingen contextualiseren. Interessant, en belangrijk ook dat een museum, zeker in zo'n regio, daar uitgesproken over is. Een aanzienlijk deel van de tentoonstelling gaat verder over de Afrikaanse invloeden op eten, dans en vooral muziek uit deze regio, met een Afro-Caribische cultuur die nog steeds overal voelbaar is, al moet die op straat wel flink competitie voeren met de toeristische mono-cultuur van hippe restaurantjes, lounge muziek, fancy hotels en Ibiza-kledingboetiekjes. Tevreden met de opgedane kennis over de wortels van deze kustcultuur, stoor ik me snel alleen maar meer aan het gepolijste circus, en ik besluit naar een dakterras te vluchten. De eerste is van hetzelfde kaliber boem-boem-palmbomen-roze-stoelen genre, maar gelukkig zo goed als leeg.

Na een ijskoffie en een nieuwe blik op de straten tussen de zonnige daken waag ik een tweede poging. Het is nog heter, en ik bedenk dat de frons op mijn gezicht ook een watertekort zou kunnen betekenen. Met een twee literfles in mijn handen komt een jonge moeder op kapotte Crocs vragen of ik wat melk voor haar baby'tje wil kopen. Tuurlijk, antwoord ik. Ze rent de winkel in en een tweede vrouw wijst naar haar collega om haar zelfde recht te halen. Ik twijfel even maar knik; melk voor een baby is concreet en belangrijk. De vrouwen komen terug met armen vol Maxi-pakketten van Amerikaanse poedermelk, luiers en babydoekjes. De kassa mevrouw kijkt me een beetje hulpeloos aan en ik schrik van deze situatie, waar zich nu ook een aantal kinderen bij gevoegd hebben. Het ene meisje wijst naar mijn bandana en herhaalt de hele tijd "for me? for me!", een jongetje van nog geen vier jaar oud kijkt me recht aan en zegt "my friend, you give me money please!". De luiers blijken 40.000 pesos te kosten (zo'n €9), en als ik zeg dat dat veel te duur is blijkt de melkpoeder zelfs 60.000 te zijn. Wanhopig observeer ik de situatie. Waarom zijn deze producten zo duur? Waarom kennen deze kinderen die zinnetjes al? Wat zijn deze vrouwen van elkaar? Wie heeft deze enorme klasse verschillen laten ontstaan? Waar gaat al het geld van het luxe toerisme naartoe? Gaan deze kinderen ooit leren dat ze wél een toekomst hebben? Zijn deze vrouwen op pad gestuurd door hun zuipende mannen, zoals zo vaak gebeurt in Medellín? Vinden ze misschien wel dagelijks een rijke Europeaan die dit zonder problemen voor ze afrekent? Ben ik gierig als ik dit niet betaal? Kunnen ze iets minder dichtbij gaan staan, staat mijn schoudertas open? Zal ik alles van de toonbank afwijzen en alleen twee grote waterflessen voor ze kopen? De cassiére lijkt ook geen antwoord te hebben en zucht met een mengsel van medeleven en gewenning, dit ziet ze volgensmij elk uur weer. 

Eindstand: De vrouwen ruilen hun producten in voor een grote spons-achtige cake en een Maxi-fles cola. Ik knik terwijl ik het er niet mee eens ben, dit is natuurlijk geen constructieve bijdrage. Die vieze cola ook overal, kan ik dan beter geld geven? Maar de kinderen lijken al tevreden en mijn frons is een soort scheve muur geworden die dwars door mijn ratio heen loopt. Ik mompel 'adios' en loop verslagen weg. Dit was misschien wel de slechtste uitkomst, behalve dan dat ze zelf tevreden leken met de buit. Kort daarna vind ik een ander dakterras van een soort Bali-hotel met een infinity pool, en ik besluit me meteen te installeren onder een wiegende palmboom met een koud drankje en een boek. Genoeg verhitte vragen en indrukken voor vandaag, dan toch maar even de toerist die de andere kant op kijkt... 

De avond valt met mooie zachte kleuren, de muziek is zowaar akoestische salsa en géen reggaeton, en na een uitgetelde siësta hoor ik uiteindelijk dat Boris in het hotel is aangekomen. Opgelucht loop ik de rumoerige stadsmuren uit en probeer een taxi te vlaggen. Een oude witte man met gigantisch veel grijs-wit krullend haar begroet me vrolijk en vraagt waar ik naartoe ga. Zowel zijn accent als verschijning kan ik niet identificeren. Als een van de gammele gele auto's vaart mindert, wijs ik vaag naar Bocagrande, de hotelwijk, en hij zegt triomfantelijk dat hij wel even mee gaat. Zodra hij voorin plaatsneemt heb ik door dat het een vreemde gast is. Hij praat in een onverstaanbare baard-mix van engels en spaans, en zodra ik Amsterdam noem begint hij een soort loeiend geluid te maken, in combinatie met zijn slissende accent. "Ohhh, yes! I was so happy in Amsterdam, yes! I was only 21 maybe, but so young and happy, and I looked like Vincent van Gogh you knowww, it was amazing! Everyone loved me, the painter, hahaha! The best place in my life!" De taxichauffeur snapt er geen snars van en kijkt me gealarmeerd aan. Snel gebaar ik dat ik ook in de war ben maar het ook wel grappig vind, en de weg vervolgt met het onsamenhangende geklets op de bijrijdersstoel. Dan wil onze vriend uitstappen en met 5.000 pesos betalen. De chauffeur wordt kwaad en zegt dat het 8.000 is. Binnen een minuut zijn de mannen tegen elkaar aan het schreeuwen, ze willen beiden de politie bellen, de taxista kijkt mij nu ook boos aan en de behaarde nep-kunstenaar gebaart telkens naar mij, die "niña", dat ik niks extra moet betalen en dat dit een vuile oplichter is. Ik verhef mijn stem, kom tussen beiden en vraag hoe we dit gaan oplossen. In respons hierop gaan de mannen door met hun doelloze geruzie, en na dit weer stil te leggen zeg ik dat schildermans maar snel uit moet stappen en ik hoe dan ook de rest betaal. Dit lukt, lijkt het, en we rijden verder terwijl ik uitleg dat ik die gek ook niet ken, en ik spreek mijn medeleven uit voor dit soort figuren die blijkbaar dagelijks wel instappen - zo vertelt de taxi man. Ervan uitgaande dat wij nu vrienden zijn geef ik mezelf een schouderklopje voor deze de-escalatie. Vervolgens krijg ik van mijn 20.000 pesos briefje geen wisselgeld, want - hij kijkt me verveeld aan - deze man was érg vervelend en daarmee bedoelt hij, ik kan dat nu goedmaken. Het zal allemaal wel en ik kijk dankbaar naar de hotelportier die mijn deur open houdt. Wat een spanningen en vooral gigantisch treurige arm-rijk verschillen in het verhitte Cartagena. Voor een tweede keer vandaag biedt een luxe hotel me even de nodige afkoeling.

Boris komt uit de lift gewandeld over het luxe lobby-tapijt, en het is meteen gezellig. Er was wat vertraging maar de vlucht was prima, vertelt hij, en na korte installatie in de hotelkamer op 16-hoog - ! - ontmoeten we een vrolijke jonge stewardess en haar vriend beneden, samen met een van de co-piloten. Na wat twijfelen nemen we plaats in een toeristische tent met zowel live salsa muziek als live American football op de flatscreens, en ineens ben ik aan het tafelen met een stel gezellige nederlanders en een colombiaanse menukaart met driedubbele prijzen. Gelukkig is dat nog steeds goedkoper dan een broodje in Amsterdam en Boris en ik zetten ons er zwijgend overheen, onder gejubel van de rest van de crew. Gesprekken over reizen worden afgewisseld met vergelijkingen van wie al het langste wakker is, en slaperig slenteren we terug naar het hotel. Stiekem best chill om even met een hoogblonde vrouw op stap te zijn - ik merk dat het zwaartepunt van de aandacht op straat meteen verschoven is. Morgen gaan we op boot tour, en de slaap arriveert snel.

Día 2

Mijn favoriete plek van de ontbijtbuffetten hier is net zoals in mijn Ibis-verblijf de eerste weken, het fruit station. Met een regenboog aan tropisch fruit nemen we plaats op het tafeltje naast de KLM collega's, waar al opgewonden gesproken wordt over de paradijselijke eilandjes in het vooruitzicht. Het terras kijkt uit over een betegeld zwembad dat met een glasplaat gescheiden wordt van het uitzicht op de stille zee tot aan de horizon. Niet veel later wandelen we naar de supermarkt, en een grappige mix van herinneringen van basisschoolreisjes en de Mallorca eindexamenreis (lees: alcoholreis) komt naar boven. In de supermarkt zoeken Boris en ik natuurlijke fruitsap (blijkt uiteindelijk een liter pure limoensap te zijn, een zure uitdaging maar toch beter dan al die suikermeuk), en wachten we bijna een halfuur buiten tot de rest heeft gekozen welke cava, corona en colaflessen het beste bij deze dag horen. We giechelen samen om deze alcohol-lust om 9 uur 's ochtends, en lopen uiteindelijk met z'n allen door naar de witte cruise/speedboot van Pieter, een gladde, bezonnebrilde nederlander die hier al lang woont en zo'n beetje elke dag de KLM rondvaart. Onderweg spreek ik de piloot, die tot een van de 5% aan vrouwelijke KLM piloten hoort! Haar man is ook piloot, en ze heeft twee kinderen van rond mijn leeftijd. Ze zingt in een koor, studeerde psychologie en rolde onverwachts in de pilotenopleiding, waar ze nu al bijna 30 jaar van geniet. Later op het vliegveld onderweg naar huis omhelst ze me met de woorden dat ze me een "leuke, jonge ondernemende vrouw vindt", en glunderend stop ik die woorden in mijn rugzak om mee terug te vliegen naar het fijne klimaat in Medellín, de "stad van de eeuwige lente".

De bootdag is een mengsel van enorme wind in de haren onderweg, zwemmen in het lauwwarme groene zeewater - met zélfs zee-verkopers (armbandjes en cocktails vanuit de kano) - kletsen met de kapitein uit Laren, een uitgebreide lunch in een soort Bali resort, het 'fuikfeest' - drankjes drinken in ondiepe zee bij een prachtig groen eilandje, onder genot van luide muziek, zeer dwingende massage-dames met angstaanjagende groene zeep flessen, en vrolijk gejoel van de KLM metgezellen - en een bedachtzame terugreis in de namiddag waar de meesten een beetje tot stilte zijn gekomen, of gewoon niet te horen zijn door de luide hitjes die zich in de tegenwind mengen. Ik hang links uit de boot en deins mee op de golven, met heel in de verte de wolkenkrabbers achter groene privé eilandjes en daarnaast donkere wolken. De wind zwelt aan en nabij het einde valt een van de motoren uit, en daarna de andere. Met wat gesleutel en geluk komen we nog net tot in de haven, en we zwaaien Pietermans uit (de meesten zijn het erover eens dat het toch een vreemde vogel met grote praatjes was). 

De straten staan helemaal blank van de hoosbui die hier vanmiddag gevallen is, en we waden door straatrivieren terug naar het hotel, om me na een opfrisser met Boris los te maken van de groep. We besluiten lekker lokaal naar het oude centrum te wandelen, en merken al snel dat er hier geen afwatersysteem is. Er volgt een leuk parcours aan stoepranden en geïmproviseerde bruggetjes van kratten en pallets, waarbij handige jongens vriendelijk glimlachen met de woorden "Si no pagas te mojas", oftewel, "als je niet betaalt word je nat" - een verscholen bedreiging met een knipoog. Na de krat-bruggetjes volgen wat onhandige sprongen en een stukje wandelen tegen het verkeer in, en we vinden zowaar een rustig tentje met normale prijzen (er zit dan ook niemand), waar we na hele specifieke uitleg een traditionele "Bandeja Paisa" krijgen in veganistische variant. Na mooie gesprekken over familie, vrienden, relaties en het (reis)leven met mijn oom, zijn we het eens dat de terugweg wel per taxi mag, en dat we gaan uitrusten voor onze laatste dag, die we zo ontoeristisch mogelijk proberen in te richten.

Día 3

Na wat onderhandelingen op goedgevulde maag stappen we voor een prima prijs in bij een grote witte tour-auto, onderweg naar La Boquilla, een oud vissersdorpje met mangroves zo'n 30 minuten naar het noorden. Boris verbaast onze driver met zijn reisavonturen, en al snel probeert de chauffeur allerlei landen in armoede te vergelijken - blijkbaar een thema dat hem fascineert maar waar hij niet veel van begrijpt. De snelweg gaat over in dorpsweg, en ineens rijden we over een zandpad vol kuilen tussen kleine huisjes door. Er lopen veel kinderen en honden op straat, en al snel wordt onze route geblokkeerd door een gigantische afvalberg. De chauffeur kijkt vol ontzetting om zich heen en vraagt of dit wel goed is. Hij is duidelijk ongemakkelijk als we zeggen dat de kaart nog een paar straatjes verderop aanwijst. Hij vraagt iets in de trant van: "Is Afrika ook zo arm als dit?" En als Boris antwoordt dat het daar vaak nog een stuk armoediger is, maar dat je die vraag vooral totaal niet kunt beantwoorden door alle verschillen binnen en tussen landen, kijkt de man met ongeloof voor zich uit. We bedanken hem voor de rit en lachen wat om zijn afwezige kennis over een omgeving die pal naast zijn geboortegrond ligt. Het dorpje is inderdaad wel een enorm andere wereld, en na wat twijfels maar ook opluchting om de rust hier lopen we het Ecotours kantoortje binnen. We gaan op mangrovetocht op een houten kano! Na een halfuur glijden we á la "Colombiaanse gondel" tussen de lage bomen door, vergezeld door een gids die dit al sinds zijn tiende doet. Er zijn verschillende mangrove bomen, te herkennen aan bladeren en wortels, en verder allerlei vogels (helaas niet zo wakker op dit tijdstip), en zelfs een aantal natuurlijke Mangrove tunnels met namen als "Tunnel van de liefde en Tunnel van de herinnering". Een prettig contrast met de boot van gister, en precies wat we zochten. Na de rondtocht worden we wel nog opgelicht met een limonadeprijs, maar gelukkig was die lekker. En dan! Rijdt er zomaar een colectivo (klein busje) over het strand! De streekbus gebruikt hier het strand voor een deel van de route (een stuk minder kuilen in de weg), en dat is natuurlijk veel leuker en heel veel langzamer dan een taxi. Deal. Na veel zigzaggen en allerlei dorpshoekjes stappen we uit buiten de bekende stadsmuren, eten bij een goed lokaal restaurant dat Boris zich nog herinnerde van een van zijn eerdere bezoeken, en bij terugkomst is er nog net tijd voor een slaapje aan het zwembad voor we in de KLM crew bus stappen. Ik word zowaar nog door de leuke piloot omgeroepen in haar welkomstpraatje, en we zwaaien elkaar met z'n allen gedag op de luchthaven. De security is in een paar minuten voorbij, de vlucht soepel, en zelfs de bus terug naar Medellin centrum gaat als een trein. 

Deze dagen voelen als weken, en Cartagena is absoluut weer een ander uiterste van de zovele hoeken en smaken van dit land! Ik neem me voor niet meer naar deze kust terug te gaan maar eerder de Pacifische stranden te gaan ontdekken, maar tegelijkertijd ben ik dankbaar voor deze ervaring, en vooral om weer even over de zee uit te kunnen staren. Zoals Boris zei, dit was mijn enige contact met een familielid hier tot het nieuwe jaar, en dat ook nog in de context van zoveel nieuwe indrukken. Colombia is een continent in haar variatie, zoals zovelen zeggen, en komt keer op keer weer tot verassende uitingen...