Een nieuw levensritme van kunst, kleur, muziek, natuur, stilte, en tijdloosheid (mail aan mama)

Lieve mams,

Ik lees je mail nog eens door. Zo dankbaar om jouw woorden over mijn muziek te lezen, zeker in de context waarin ik nu zit! Ik voel me denk ik meer dan ooit verbonden met de muziek, muziek van vroeger, van nu, mijn eerste piano jaren, vroege ochtenden oefenen in de voorkamer, lessen bij Alexandra, Julia, concerten, het Vossius, met liz, samen, alleen, piano therapie voor Roya, de vleugel bij opa op de Noordermarkt, en natuurlijk mijn ervaringen in Barcelona, de jamsessies, optredens met Bernhard (volgende week gaan we hier met z'n allen de docu kijken!). De dagen hier om echt te reflecteren op de afgelopen maanden, jaren, mijn leven misschien wel, en elke dag een paar uur achter de piano! Het is enorm interessant, en naast de creatieve uitspattingen leer ik ook nog enorm veel over hoe te leven in commune, communicatie, spanningen en oplossingen. 

Het componeren is hier ook geboren, uit zoveel inspiratie en samenkomst van ideeën, herinneringen, vormen, en de geluiden van de natuur hier. Het is zeker meer en meer een taal die ik direct kan uitspreken en spelen, vaak zonder over vertaling na te denken, de klanken zijn best nauw verbonden met mijn gevoelens, vaak zonder ik dat dan 'via woorden' moet doorvertalen in muziek. Dank jullie wel voor het altijd faciliteren en genieten van mijn muzikale groei. Met Ro ben ik ook fijn in contact, al breng ik de meeste tijd hier door in stilte, en het even niet bellen, geen spraakmemo's, weinig muziek luisteren en vooral 'zijn' is echt een bijzondere ervaring, waarschijnlijk ook nodig voor mijn muzikale verdere ontplooiing.

Hier in de kunstenaarsresidentie ArteSumapaz zijn we met Ric, de eigenaar, Amerikaans schilder, Peppa, de manager, Colombiaanse dichteres, Charley, 48-jarige vrije vrouw uit de UK, creatief en tango liefhebber en al 4 jaar op reis, Katie, een soort comic-tekenaar uit de UK, Sebastian, een tarzan-achtige schilder die ook in de ringen hangt, uit Canada, dan is er Josie, een dichter, schilder en filmisch experimenteel kunstenaar uit Australië, Brenna, een vrouw vol tatoeages en felrood haar uit de US, zij bewerkt oud polaroid papier met allerlei technieken (planten en algen en zo), en Jay, 25, uit de US en zoon van Ric, is hier op bezoek, hij heeft al een aantal boeken gepubliceerd en schrijft prachtig gedetailleerde verhalen. Echt een hele bonte groep is het, maar wel allemaal Engelstalig dus. Dan is er nog Mateo, de leuke kok, ik heb gister piano voor hem gespeeld en hij speelt ook drums, dus gingen we jammen. Met hem klets ik lekker in het Spaans en sta ik elke dag een beetje in de keuken. Laatst bracht hij chocola voor me mee, en hij stuurde wat reggae muziek waar we op kunnen jammen met drum-piano, een combinatie waar we gister nogal de slappe lach van kregen, omdat ik wachtte op zijn ritmes en hij op mijn akkoorden, we hebben beiden nooit eerder in deze formatie gespeeld, dus des te meer om te leren en de komende weken verder te oefenen. Vanochtend is Harry aangekomen, de partner van Katie, hij lijkt een beetje op een viking achtige singer-songwriter. Over het algemeen kan ik het iets beter met de UK kunstenaars vinden, al is het maar om hun accent en humor. Volgende week komt er nog een kunstenaars stel, een paar weken daarna een koppel uit Bogotá, vrienden van de oprichters en ze zijn ooit hier als vrijwilligers verliefd geworden - iedereen praat over ze alsof het een soort goden zijn... ik ben heel benieuwd! In januari vertrekken de meesten langzaam weer, al blijven sommigen geloof ik wel 2 of 3 maanden, en dan komt ook Billy terug, een beetje een lompe Amerikaanse jonge gast en DJ, ik ontmoette hem kort bij mijn aankomst en vond hem niet zo relaxed, maar wie weet is het weer een goede oefening om mijn US-frustraties te laten varen.

Ook was er vorige week wat drama, Ada, een toneelschrijfster uit de US van een jaar of 60 voelde zich buitengesloten en is vroegtijdig vertrokken. Er waren best wat spanningen en onuitgesproken problemen, en we hebben er een aantal goeie gesprekken over gevoerd op het terras met de hele groep. Ruimte voor reflecties die er in mijn werk in Medellín nooit waren; echt een enorme opluchting dat problemen hier wel worden uitgesproken, en vooral, dat er echt wordt geïnformeerd naar hoe iedereen er persoonlijk aan toe is. Voor mij was het best wennen hier, vooral omdat ik amper briefing kreeg over wat er gaande was. Zo blijken Peppa (27) en Ric (60 denk ik) een stel, zo blijkt Jay transgender en met "they" aangesproken te willen worden, Josie identificeert als non-binair (als ik het goed begrijp) en is ook "they", en Josie en Sebastian zijn ook een stelletje geworden de afgelopen weken. Verder hebben Josie, Sebastian en Brenna een competitie wie als eerst met Mateo gaat zoenen, al spreken ze amper Spaans, en vertelde me Charley (die zich weer een beetje afgezonderd voelt van de 'young kids'), dat Mateo gewoon een vriendin heeft! Erg amuserend om al deze sociale micro-relaties te observeren, met als voordeel dat ik ieder zijn/haar taal hier kan verstaan en spreken, en me daarnaast nog lekker af en toe kan terugtrekken in mijn Nederlandse schrijfsels en gedachten. Zo veel sociale gebeurtenissen, en dat met een groep waarmee je drie keer per dag eet, koffie drinkt, en kunst maakt. Gelukkig is het terrein enorm groot, groen, vol krekels en vogels, en een stukje verderop zelfs een waterval. Elke ochtend rond 6/half 7 loop ik door het hoge gras naar de paarse en blauwe wapperende tissues, om de eerste ochtenduren en de langzaam klimmende zon te bewonderen, heen en weer zwaaiend met uitzicht op de veranderende wolken en de schaduwen van verre bergruggen. Ik voel veel verbinding met mijn jaren als jong meisje in de Circus yoga lessen, waar we van een kleine, pittige Braziliaanse acrobate les kregen over hoe in die doeken te klimmen, buitelen en rondspinnen. Het is redelijk confronterend hoeveel minder ik nu kan dan toen, maar des te mooier zijn de momenten dat ik sommige oefeningen en kunstjes weer hervind, vooral met de opgedane yoga kennis in de afgelopen jaren.

Het is belangrijk om de afzondering te zoeken binnen al dit sociaal en kunstig gebeuren, maar de balans is gelukkig makkelijk te vinden; en af en toe klets ik Nederlands met de twee leuke rossige katten en de drie speelse honden, om even in de sociale wereld van de dieren te vluchten, weg van alle boeiende en ook wel diepe gesprekken. Gister met Charley, Brenna en Katie hadden we het over familie omstandigheden, en ze blijken alle drie moeilijke banden met hun ouders (gehad) te hebben. Er wordt gesproken over rehab, allerlei drugsgebruik, zelfmoord, grote ruzies, haat, verwijten, weglopen, psychologen, vluchten, en weer verenigen, de jeugdbeschermings systemen in de UK en de VS, en vooral hoe die niet werken, trauma's, therapieën, ruzies, reizen, zichzelf hervinden, en dat vaak dan uiten in kunstvormen, ontzettend interessant, en in contrast vertel ik over mijn afwezige jeugdtrauma's, dat ik gewoon hele liefdevolle leuke ouders heb, die eigenlijk vooral als hele dierbare vrienden beginnen te voelen. Er wordt verwonderd naar me gekeken, al denk ik soms ook te voelen dat ze denken dat ik nog geen levenservaring heb; er wordt nog erg weinig naar mijn levenslijn gevraagd. Er heerst toch vaak het idee dat een 23-jarige amper wat heeft meegemaakt en vooral nog een soort puppy-student is. Ik vind die aanname prima, vraag de kunstenaars van alles over hun levens en ontwikkelingen, en leer wat er te leren valt na de afgelopen maanden die naast mijn sociale werk vaak veel in het teken stonden van zelf-onderzoek, ontwikkeling en botsingen. Langzaam begint ieder zo een beetje verder te openen, en leren we elkaar kennen. Het groepsgevoel, en af en toe zelfs de familie energie van hier, is ergens precies wat ik even nodig had: continu contact, begroeten, elkaar leren kennen, samen kunnen zijn in stilte, en elkaars energie dragen op deze plek waar iedereen ook in zijn eigen processen zit te graven; het is een sociale context van verbinding die ik best wel eens flink miste in Medellín. 

Eigenlijk is de volgorde dus precies goed gelopen zo! 

De leeftijden lopen dus van mij, 23, tot Ric, 60, met de meeste kunstenaars tussen de 27-35 schat ik, en dan Charley van 48, maar in haar energie een van de jongsten! Een aantal kunstenaars zijn part-time vrijwilliger, en we werken vooral in de keuken en binnenkort ook de tuin, maar eerlijk gezegd werkt iedereen minder uren dan gepland; we hebben het geluk dat onze manager Colombiaans is, en laatst rekende ze een groepsgesprek zelfs ook als vrijwilligerswerk! Als ik taakjes krijg voer ik ze uit, maar zolang die er niet zijn duik ik de muziekstudio, bibliotheek of mijn boek in. We zitten best afgelegen, op zo'n 1,5 uur lopen van beiden dorpjes in de buurt hier. Er is geen OV, en wat minder contact met lokale community dan gehoopt. We spraken laatst over een samenwerking met wat lokale artiesten, en ik hoop echt dat dat van de grond komt. Qua management is het verder best vergelijkbaar met Medellín, als in, communicatief nogal chaotisch en vooral niet ver vooruit gepland; iemand beschreef het laatst een beetje als een soort zomerkamp met de kinderen waar de 'ouders van huis zijn'. We zijn natuurlijk allemaal prima volwassen, maar het is inderdaad wel een beetje zoeken zonder duidelijke leiding of geplande activiteiten. Dat zorgt dus wel eens voor spanningen maar is verder ook heel fijn, want er hoeft dus niet zoveel.

Verder zijn hier overal insecten, allerlei vliegjes, gigantisch gekleurde spinnen, mega grote wespen, de honden en katten, een universum aan vogels, en af en toe een slang, maar ik zag tot nu toe alleen een platte langs de weg. De keuken is helemaal vega (al is bijna niemand vega, wel handig voor mij), ze halen het eten van de wekelijkse markt op donderdag hier in het dorp, en er liggen vooral heel veel groenten en fruit in de ijskast. Zelfvoorzienend zijn ze helaas niet, de tuin moet nog worden aangelegd; wel denk ik dat het hier over een jaar of 10 een stuk verder uitgebreid zal zijn, ook op het gebied van eten en planten. Het terrein is echt gigantisch en was vroeger een koeien boerderij; er zijn allerlei opties en ze willen er een soort 'inclusive community' van maken, met een aantal huisjes en stukjes land waar mensen soms verblijven, allemaal in samenwerking aan het grote kunst-community project. Ik zou in de toekomst nog wel eens terug willen om te kijken waar dit naartoe is gegroeid!

Het meest bijzondere hier is misschien wel dat iedereen op een bepaalde manier, elke minuut bezig is met kunst. Ik begin anders naar de bomen te kijken, dromen veranderen, we stellen elkaar vragen, en er worden allerlei ideeën geboren waarvan niemand wist dat misschien wel precies was waar we naar op zoek waren, nieuwe dimensies en combinaties waar het drukke stadsleven simpelweg geen ruimte voor kent. Vanochtend kwam Ric naast me zitten om me te vertellen over Indiase klassieke muziek en hun tel-systeem, machtig interessant, en hij improviseert met die ritmes op handpannen, of ik daar niet iets op wilde componeren op de piano? Dansend over het terras in de ochtendlucht beeldt hij uit hoeveel ritmes je wel niet kunt combineren, afgezien van de standaard 3- en 4-kwarts maat. Het is de eerste keer dat we een goed gesprek hebben sinds mijn aankomst, en hij zegt geïnspireerd te zijn door mijn optreden donderdag. We hadden de eerste voorspeel middag, iedereen presenteerde werken, schilderijen, tekeningen, foto's, gedichten, teksten, en tot slot mijn optreden van mijn eerste opgeschreven composities: "Sounds behind silence", in eerbetoon aan mijn eerste dagen hier. Op een 3D karton had ik allerlei kleuren, verf en vormen samengebracht in het verloop van de compositie, waarna de groep hun ogen sloot en ik mijn vers ontdekte klanken deelde. Een paar waren in tranen, en achteraf werden gedachten gedeeld over heimwee, kindertijd, wrange tonen, spanning en ontspanning, en Charley voelde zelfs een tintelend gevoel in haar voeten! Ik hou alle reacties bij, en het begint me te dagen hoe waardevol en spannend dit publiek is! Daarover later meer - elke donderdag hebben we de opties om werken te delen, en er liggen al wat volgende ideeën op de plank.

Ric gaat me voor naar een hoek in de bibliotheek die ik nog niet ontdekt had, maar wel de belangrijkste: De Muziekhoek! Boeken over jammen, jazz, cello suites, muziekfilosofie, ritmes, en allerlei prachtige titels kijken me aan. Hij haalt een stoffige ringband van de plank, met daarin allerlei vergeelde muziekpagina's met handgeschreven partituren! Hij zoekt naar een stuk waar een moderne danser hier ooit mee werkte, volgens Ric persoonlijk gecomponeerd door John Cage. Maar voor we het vinden komt er al weer een volgend boek uit de kast, een "Fake Jazz Boek", noemt hij het; zijn vader blijkt groot jazz muzikant geweest te zijn, en in het zilveren boek staan allerlei jazz thema's uitgeschreven. Ik mag het allemaal meenemen naar de muziekstudio. Met het grote geluk van de afwezigheid van andere musici kan ik de studio gaan ombouwen tot een soort muziek-creatieve werkplaats, en daar echt mijn 'creatie-oord' van gaan maken. De ochtenden zijn vooral voor studie van werken van Chopin, Tschaikovsky en Mendelssohn waar ik de afgelopen jaren nooit tijd voor vond, daarna herhaal ik een aantal oude klassiekers van Bach, Beethoven, en Chopin, om langzaam te gaan naar de lichtere stukken van Mussorgsky en "La Alouette", thema's waar al meer improvisaties rond liggen, en verder vertellen de toetsen me met de dag wat ze willen ontvangen. Binnenkort ga ik de piano naar buiten sjouwen, naar het uitzicht tussen de oude roestige werkbanken van een van de vergane koeienstallen... Een goed eerste decor voor een video...

De komende weken ga ik in ieder geval wat piano basis lessen geven, want gek genoeg speelt geen van de kunstenaars muziek! Een groot gemis in hun visuele en inbeeldende vermogen denk ik. Ook heb ik een Max Richter concert aangekondigd, in de nacht onder de sterren bij kaarslicht, wil ik gaan live improviseren met een paar van de schilders, misschien een aantal schilderijen en kunstwerken uitbeelden in muzikale lijnen, en vice versa, we praten over een impro-samenwerking met spoken word van Josie, en Sebastian en Charley zijn getraind yoga docenten, dus een muziek-yoga klas zit er ook nog wel in. Verder heeft Sebastian (Seb) een mooie camera, en wil ik wat buiten opnames gaan maken van de piano, vooral de nieuwe composities, en die dan editen met beeldmateriaal van de omgeving hier, om een soort compilatie te maken van natuur elementen, improvisatie, muziek, en zo een soort palet creëeren van wat voor ideeën en inspiraties er hier allemaal door mijn hoofd vliegen. Dat vastleggen wordt onmogelijk, maar het biedt wel een enorme verzameling aan mogelijkheden, vooral om me 'inter-disciplinair' tussen de kunsten te bewegen.

We hebben een bord met workshop ideeën, waar tot nu toe nog niks van uitgevoerd is. Na de kerst hoop ik dat wat consequenter in te plannen, zo zijn er al plannen voor tango lessen, contact-impro dans, after-effects video editing workshop, sponsor aanmeldingen voor kunstenaars, open mic en spoken word avond, en een workshop "how to be a kapitalist in your art", met een knipoog van Jay, die laatst voor de lol liet vallen dat hij hier in de afgelopen weken alweer een boek heeft gepubliceerd met pre-orders van 40.000$! Absoluut een belangrijk punt, zeker voor de full-time artiesten hier, hoe zet je al die kunstzinnige hersenspinsels om in geld, in een bestaan? 

Zo mam, ik denk dat deze mail ook een blog gaat worden. Heel fijn om de afgelopen dagen even mijn hoofd uit te kunnen schrijven, en dank voor al je vragen, dat helpt om helderheid te krijgen uit alle flarden van gesprekken, ideeën, beelden, vragen en antwoorden die hier langzaam door de dag heen bewegen.

Jullie voelen dichtbij in de kerstdagen hier, ook omdat ik echt wat meer een 'thuis' voel hier, we praten over onze families, en langzaam vind ik een weg en een stem in deze groep die me eerst ook wel een beetje imponeerde. Als jongste en minst ervarene in kunsten, althans op het non-muzikale gebied, is het een best uitdagende maar vooral heel inspirerende groep om deel van te zijn - een van de beste contexten om vooral veel te leren. Soms zit ik bij de gesprekken met pen en papier alleen maar aantekeningen te maken, en zo voelt het eigenlijk als een soort unieke "Universiteit van de Creativiteit" hier, op de stijle groene heuvels van Cundinamarca.

Nu ga ik weer even naar buiten, even koffie leuten (en misschien wat flirten) met Mateo, met mijn boek "It's not only Rock 'n' Roll", van een psychologe over de wortels van creativiteit in muzikanten, om af en toe over de bladzijden heen naar de diepe bergen en dalen te staren. Het is vandaag even piano-vakantie dag denk ik. 

Lieve mam, dit was even een stortvloed aan mijn indrukken hier, kijk maar wat je ermee doet en wanneer je een moment vindt, je hoeft er niks mee, uiteindelijk zijn deze schrijfsels toch vooral een poging enige documentatie te bieden aan al het magische dat hier in de lucht gebeurt, in onze gedachten broedt, en 's avonds opstijgt naar de heldere sterrenbeelden, om te verworden tot dromen, die in de volgende ideeën bij zonsopkomst vaak al vervliegen voordat ze verdere grond vinden. De omarming van dat loslaten, van dat het oke is om niet alle creativiteit hier te 'vangen', te 'gewaarworden', is een mooie meditatie.

Heel veel liefs van mij, ik denk aan jullie en voel jullie dicht bij me in m'n hart!

Feliz navidad y un feliz año nuevo, para que sea sobre todo muy creativo y musical!

Kus Xxxxxx Mait